ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

19 Μαίου ημέρα μνήμης

Από την Σοφία Διγενή

«Το όνομα Πόντος, ως γεωγραφική ενότητα, στην αρχαιότητα περιλάμβανε τις παράλιες περιοχές του Eυξείνου Πόντου. Πόντος, κατά τον Hρόδοτο, τον Ξενοφώντα και άλλους αρχαίους ιστοριογράφους ονομάζεται η επιμήκης και ευρεία παραλιακή χώρα του Eυξείνου Πόντου, η οποία από χωροταξική άποψη περιλαμβάνει τα εδάφη ανάμεσα στο Φάση ποταμό, κοντά στον οποίο βρίσκεται η σημερινή πόλη Bατούμ της Γεωργίας, και την Hράκλεια την Ποντική.» γράφει ο Κώστας Φωτιάδης, καθηγητής του Α Π Θ και πρόεδρος των Βαλκανικών Σπουδών αναφερόμενος στην ιστορία του Πόντου.
Διευκρινίζει δε ότι: «H παρουσία των Eλλήνων στην περιοχή του Πόντου χρονολογείται από την αρχαιότητα. Οι Έλληνες θαλασσοπόροι, αφού κατέκτησαν από την εποχή του χαλκού τις ακτές του Aιγαίου Πελάγους, με τα βελτιωμένα ποντοπόρα πλοία τους, αποτόλμησαν να γνωρίσουν και την αφιλόξενη θάλασσα του Eυξείνου Πόντου με τις μακρινές και απροσπέλαστες παραλίες και οροσειρές.»
Η ιστορία του Ελληνισμού του Εύξεινου Πόντου, ξεκινά από το μύθο, από τότε που ο Φρίξος και η Έλλη ταξίδεψαν πάνω στο Χρυσόμαλλο Δέρας για να αποφύγουν τη θυσία τους από τους θεούς του Ολύμπου. Ακολούθησε ο θάνατος της Έλλης και ο Φρίξος με την άφιξή του στην Κολχίδα ανέθεσε τη φύλαξη του πολύτιμου Δέρατος στο βασιλιά Αιήτη. Η Αργοναυτική εκστρατεία, με τον Ιάσονα και πλήρωμα απ' όλες τις ελληνικές πόλεις, αποτέλεσε την προσπάθεια για την κτήση του Χρυσόμαλλου Δέρατος και την απόπειρα για εποικισμό της περιοχής, που αρχίζει αμέσως μετά τον Τρωικό πόλεμο, το 1100 π.Χ.


Τα πάθη των Ποντίων
Είναι γνωστό ότι οι Πόντιοι από το 1461 και έπειτα γνώρισαν διωγμούς και προσπάθειες για το εξισλαμισμό και εκτουρκισμό. Η απόφαση για την εξόντωση των Ελλήνων (και Αρμένιων) πάρθηκε από τους Νεότουρκους το 1911, εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και ολοκληρώθηκε από το Μουσταφά Κεμάλ στην περίοδο 1919 - 1923.
Τον Δεκέμβριο του 1916 εκπονήθηκε από τους Εμβέρ και Ταλαάτ, ηγέτες των Νεότουρκων, σχέδιο εξαφάνισης των Ποντίων που προέβλεπε, «άμεση εξόντωση μόνον των ανδρών των πόλεων από 16-60 ετών και γενική εξορία όλων των ανδρών και γυναικοπαίδων των χωριών στα ενδότερα της Ανατολής με πρόγραμμα σφαγής και εξόντωσης». Η ήττα της Τουρκίας από τις δυνάμεις της Αντάντ έφερε μια προσωρινή ανάπαυλα στο σχέδιο εξόντωσης των Ελλήνων.
Η νέα τουρκική κυβέρνηση υποχρεώθηκε να δώσει άδειες επιστροφής σε όσους εξόριστους είχαν επιβιώσει. Η διεθνής τάση μετά την λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου για την αυτοδιάθεση των λαών, δημιούργησε προσδοκίες και στον Ελληνισμό του Πόντου. Εξέχοντες Πόντιοι συνέλαβαν την ιδέα της δημιουργίας της Ανεξάρτητης Δημοκρατίας του Πόντου. Με υπομνήματα και παραστάσεις προς τους εκπροσώπους των Μεγάλων Δυνάμεων, προτείνουν τη δημιουργία κρατικής οντότητας σχέδιο όμως που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.
Αντίθετα με την αποβίβαση του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα την 19 Μαΐου 1919, αρχίζει η δεύτερη και σκληρότερη φάση της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Ελάχιστο μέτρο αντίδρασης στην προμελετημένη γενοκτονία υπήρξε το αντάρτικο του Πόντου, όπου οι Έλληνες στις ορεινές κυρίως περιοχές αντιστάθηκαν στις δολοφονίες.

353.000 τα θύματα
Η Μαύρη Βίβλος του Κεντρικού Συμβουλίου των Ποντίων αναφέρει σχετικά με τη γενοκτονία τα εξής: «οι σφαγέντες και οπωσδήποτε εξολοθρευθέντες Έλληνες του Πόντου από το 1914 μέχρι το 1922 ανέρχονται εις τους εξής αριθμούς»: Περιφέρεια Αμασείας : 134.078, Περιφέρεια Ροδοπόλεως :17.479, Περιφέρεια Χαλδείας - Κερασούντας: 64.582, Περιφέρεια Νεοκαισαρείας: 27.216, Περιφέρεια. Τραπεζούντας:38.435, Περιφέρεια Κολωνίας: 21.448: Σύνολο: 303.238 άτομα». Μέχρι την άνοιξη του 1924 το μαρτυρολόγιο των Ποντίων περιέλαβε ακόμα 50.000 θύματα, συνολικά δηλαδή ο αριθμός των Ποντίων που δολοφονήθηκαν έως το Μάρτιο του 1924 ήταν 353.000, ποσοστό που ξεπερνάει το 50% του συνολικού πληθυσμού των Ποντίων.

Η γενοκτονία ανάγκασε τους Πόντιους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να μετοικήσουν στην Ελλάδα, στην ΕΣΣΔ (εκεί διώχθηκαν από το σταλινικό καθεστώς την περίοδο του μεσοπολέμου), το Ιράν, στη Συρία, και αλλού (Αυστραλία, ΗΠΑ).
Είναι γεγονός ότι η διερεύνηση της γενοκτονίας των Ποντίων αποτέλεσε ένα ζήτημα. Το ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας του 1930, η ένταξη της Ελλάδας και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ το 1952 και η αποκαλούμενη «ελληνοτουρκική φιλία», αποτέλεσαν σημεία σταθμούς για το Ποντιακό ζήτημα. Είναι αυτές οι παράμετροι «που η Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού δεν απέκτησε τη δικαίωση που επιβαλλόταν να αποκτήσει», όπως αναφέρει ο Κ. Φωτιάδης σε σχετικό του έργο. Αφενός γιατί το πολιτικό κλίμα δεν επέτρεψε να διερευνηθεί το έγκλημα των δολοφονιών εναντίων των Ελλήνων, αφετέρου όταν αυτό έγινε μετά από πρωτοβουλία πολιτικών και επιστημόνων, αντιμετώπιστηκε εχθρικά. Ωστόσο μετά από αγώνες και προσπάθειες πολλών ετών από Πόντιους της δεύτερης γενιάς, το Ελληνικό κοινοβούλιο θέσπισε το 1994 την 19η Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».
Έτσι μέχρι σήμερα την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου σε επίπεδο κρατικής οντότητας έχει αναγνωρίσει μόνο η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας, και σε επίπεδο ομοσπονδιακό οι πολιτείες των ΗΠΑ, Νέα Υόρκη (19/5/2002), New Jersey (2/9/2002), Columbia (8/12/2002), South Carolina (10/1/2003), Georgia (3/2/2003), Pennsylvania (12/12/2003), Cleveland (11/5/2005) , ενώ την υπόθεση έχει απασχολήσει το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο του ΟΗΕ , και τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη..
Πρόσφυγες διωγμένοι όσοι γλίτωσαν τη σφαγή
Ο Ποντιακός Ελληνισμός, που καθ΄ όλη τη διάρκεια των αιώνων αυτών που πέρασαν από τους αρχαιότατους χρόνους κράτησε αλώβητη την Ελληνικότητά του και ανέπτυξε την οικονομία του, κατέφυγε στα ενδότερα ορεινά της χώρας, μέχρι το 1922 που ξεριζώθηκε από τη γη του. Δίδαξε και διέδωσε Πολιτισμό, αλλά σφαγιάστηκε. Διώχτηκε, ξεριζώθηκε. Έκανε την κοινωνία του να ευημερήσει, αλλά αντιμετώπισε την καταστροφή. Η ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ιστορικής διαδρομής των Ελλήνων.
Όσοι Έλληνες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο κατάφεραν να επιζήσουν από τις απάνθρωπες Εθνικές εκκαθαρίσεις που πραγματοποίησαν οι Τούρκοι,
ήρθαν ως πρόσφυγες στον Ελληνικό χώρο.

Το κάψιμο τόσων αθώων ανθρώπων, γυναικών, παιδιών και γέρων, Ελλήνων του Πόντου που έπεσαν θύματα μιας απάνθρωπης εθνοκάθαρσης και υποχρεώθηκαν να εκπατριστούν και να εγκατασταθούν σαν πρόσφυγες στον κορμό της μητροπολιτικής Ελλάδος με τη συνθήκη της Λωζάνης, δεν είναι δυνατόν να περάσει σαν παλιό παραμύθι.
Η εκρίζωση αυτή των Ελλήνων του Πόντου θεωρείται από τα πιο πρωτοφανή εγκλήματα στην ανθρώπινη ιστορία. Ύστερα από 27 αιώνες ζωής, ένας λαός ξεριζώθηκε από τη γη του αφήνοντας πίσω του πατρογονικές εστίες, σπίτια, εκκλησίες, τάφους προγόνων.
Η Μακεδονία, η Θράκη, οι μεγάλες ελληνικές πόλεις, η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη κ.α. είναι μερικές από τις περιοχές, όπου ρίζωσαν οι πόντιοι πρόσφυγες.

Ιστορικές αναφορές μνημεία αλήθειας

Το τέλος του 1921 σφραγίστηκε από τις φοβερές ωμότητες στον μικρασιατικό Πόντο, και ο Βρετανός αρμοστής στην Κωνσταντινούπολη σερ Horace Rumbold πληροφορεί τον υπουργό Εξωτερικών Curzon: «Οι Τούρκοι φαίνεται ότι δρουν βάσει προμελετημένου σχεδίου για την εξόντωση των μειονοτήτων... Όλοι οι άνδρες ηλικίας άνω των 15 ετών της περιφερείας Τραπεζούντος και της ενδοχώρας εκτοπίστηκαν στα εργατικά τάγματα του Ερζερούμ, Καρς και Σαρήκαμις».
Βασισμένος σε μια σειρά επισήμων αναφορών ο Βρετανός πρωθυπουργός Λόιντ Τζορτζ προβαίνει σε δημόσιες δηλώσεις στη Βουλή των Κοινοτήτων (House of Commons. The Parliamentary Debates), Fifth Series, τόμ. 157): «...(στον Πόντο) δεκάδες χιλιάδες (Έλληνες) άνδρες, γυναίκες και παιδιά απελαύνονταν και πέθαιναν. Ήταν καθαρή ηθελημένη εξολόθρευση. "Εξολόθρευση" δεν είναι δικιά μου λέξη. Είναι η λέξη που χρησιμοποιεί η Αμερικανική Αποστολή».
Ο Πρωθυπουργός της Αγγλίας σερ Γουίνστον Τσόρτσιλ στο βιβλίο του The World Crisis, τόμ. V, γράφει: «... οι φοβεροί εκτοπισμοί των Ελλήνων από την Τραπεζούντα και τη Σαμψούντα, που είχαν γίνει το φθινόπωρο του 1921, έφταναν τώρα για πρώτη φορά στην Ευρώπη».
Ο Αμερικανός ταγματάρχης Γιόουελ δίνει μια εικόνα του μικρασιατικού Πόντου το 1921: «Πτώματα, πτώματα σε όλο το μήκος της πορείας των εκτοπιζομένων... Φρίκη και πτώματα».
Ο Αμερικανός δημοσιογράφος Γκίμπονς γράφει: «Η πεδιάδα της Μαλάτειας ήταν στρωμένη με πτώματα Ελλήνων ».
Μαρτυρίες Σοβιετικών : Οι σοβιετικοί που υπήρξαν οι βασικοί σύμμαχοι του κεμαλικού εθνικισμού τα πρώτα χρόνια της εμφάνισής του. Είναι οι πιθανότητες οι μπολσεβίκοι να αντάλλαξαν με τον τρόπο αυτό την υποστήριξη του παντουρκιστικού κινήματος που δρούσε στη Ρωσία στην Οκτωβριανή τους Επανάσταση. Για αυτό τον λόγο οι σοβιετικοί λοιπόν προμήθευσαν τους κεμαλικούς με όπλα, χρήματα, στρατιωτικούς συμβούλους. Η τουρκική αντεπίθεση στο μικρασιατικό μέτωπο κατά των ελληνικών στρατευμάτων το 1921, οργανώθηκε από τον Μ. Φρούνζε, στρατιωτικό απεσταλμένο των σοβιετικών. Κατά συνέπεια, η μαρτυρία των αποσταλμένων αυτών έχει ιδιαίτερη αποδεικτική σημασία.

Οι αυτόπτες μάρτυρες

Ο Χάρης Τσιρκινίδης στο βιβλίο ¨Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ¨ αναφέρει την μαρτυρία του θείου του Ευριπίδη.
«Με πολλά βάσανα επιτέλους φτάσαμε στην Κερασούντα . Η πόλη ήταν γεμάτη από ρακένδυτους πρόσφυγες που έφυγαν από την τρομοκρατία των Τούρκων της υπαίθρου και συγκεντρώνονταν στις πόλεις. Εκεί, στην Κερασούντα, μας προειδοποίησαν οι συμπατριώτες μας ότι μαζεύουν όλους τους Έλληνες και τους μεν μεγάλους τους κλείνουν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου για να τους εξορίσουν κάθε φορά που συμπλήρωνε ο αριθμός των 250 ατόμων, τους δε μικρούς τους οδηγούν με μικρά καΐκια σ΄άγνωστα μέρη.
Στην εκκλησία δεν συμπληρώθηκε ποτέ ο αριθμός 250, γιατί εκεί χωρίς φαγητά , χωρίς νερό, μέσα στις ίδιες τους τις ακαθαρσίες, σε λίγες μέρες πέθαιναν οι περισσότεροι. Με τα ίδια μας τα μάτια είδαμε εγώ και ο αδελφός μου να μεταφέρουν τα παιδιά λίγο παρά έξω από την Κερασούντα κι εκεί να τα παραδίδουν στους άγριους Τσέτες αντάρτες. Αυτοί τα άρπαζαν από τα πόδια και χτυπούσαν τα κεφάλια τους πάνω στα μεγάλα βράχια της ακτής , μέχρι να πεθάνουν»

Να σημειώσουμε ότι: Τρεις γενοκτονίες συντελέστηκαν τον 20ο αιώνα, των Αρμενίων, των Ελλήνων του Πόντου και των Εβραίων. Εξ’ αυτών οι δύο αναγνωρίστηκαν παγκοσμίως, άμεσα των Εβραίων και έμμεσα των Αρμενίων.


Πηγές:
• http://www.pontos-genoktonia.gr/ Κ. Φωτιάδης
• Εύξεινος Λέσχη Αθηνών
• Μιχάλης Χαραλαμπίδης, Κοινωνιολόγος
• http://us.geocities.com/pontos1923/pages/genoktonia.html.

Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΣΤΑΚΛΗ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΗΡΩΑ ΣΠΥΡΟ

Χριστίνα Μουστακλή: Περιμένω ακόμη μια συγγνώμη 21/4/2010
[Η Χριστίνα Μουστακλή στο σπίτι όπου έζησε με τον αείμνηστο Σπύρο Μουστακλή, στο Παγκράτι.]

«Του ζήτησαν να μαρτυρήσει / Δε μίλησε / Του τσάκισαν τα δόντια / Του τσάκισαν τα δάχτυλα / Του τσάκισαν τα πλευρά / Σιωπούσε / Του ’καψαν το στήθος / Του ’καψαν τα πόδια / Του ’καψαν την κοιλιά / Δε μαρτυρούσε / Του θραύσαν τις μασέλες / Του μάτωσαν τα νεφρά / Του συνθλίψαν τους όρχεις / Αυτός σιωπούσε / Κοίταζε μόνο / Αιώνες μακριά / Με τα μάτια / Του Ιησού»

Οι στίχοι είναι γραμμένοι από τον Αντώνη Δωριάδη, θεατρικό συγγραφέα και ποιητή, για το μαρτύριο του Σπύρου Μουστακλή και την περιπέτειά του για δεκατρία ολόκληρα χρόνια και έχουν δημοσιευθεί στην «Ελευθεροτυπία». Καθώς τους διαβάζω στη Χριστίνα Μουστακλή, τη χήρα του Σπύρου Μουστακλή που βρίσκεται απέναντί μου, τα μάτια της βουρκώνουν και ο πόνος για άλλη μία φορά αυλακώνει το όμορφο και ήρεμο πρόσωπό της.

Μια γυναίκα που ζει ακόμη και σήμερα τα ανελέητα βασανιστήρια που δέχτηκε το κορμί του ήρωα με τα ολοκάθαρα, γαλάζια μάτια.
«Τον γνώρισα στην Κομοτηνή, στο οδοντιατρείο του θείου μου Κωνσταντίνου Καρουζάκη, το 1957. Είχε έρθει ως ασθενής. Ηταν τότε λοχαγός. Μας συνέδεσε μια βαθιά φιλία. Βρεθήκαμε ξανά στην Αθήνα το 1960 ούσα πρωτοετής στο πανεπιστήμιο και συνδεθήκαμε στενότερα. Το 1967, στις 18 Ιουλίου παντρευτήκαμε! Ο Σπύρος ήταν ένας άνθρωπος ολοζώντανος, γεμάτος θέληση για ζωή. Δυνατός και υπερδραστήριος. Αξιαγάπητος...»

Η Χριστίνα Μουστακλή όταν μιλά για τον άνθρωπο Μουστακλή έχει να θυμάται πολλά, αλλά λέει: «Το να λέμε εμείς, οι απόλυτα δικοί του άνθρωποι για τον χαρακτήρα εκείνων που αγαπάμε δεν είναι αρκετό. Δείτε λοιπόν τι γράφει ο Ν.Γ. Φιλάρετος, πρώην δήμαρχος της Ερμούπολης που γνώρισε τον Σπύρο τη δεκαετία του ’50: “Η προσωπικότητα του Σπύρου Μουστακλή, κατά τη γνώμη μου, ήταν από τις σπάνιες. Τον χαρακτήριζαν η τιμιότητα, η ευθύτητα, η φιλανθρωπία, η υποστήριξη των αδυνάτων, το θάρρος, το πείσμα. Πίστευε θρησκευτικά στη δημοκρατία και το έδειχνε έμπρακτα, παρ’ όλο που εκείνα τα δύσκολα χρόνια, ως αξιωματικός, φάνταζε με μοναδική ιδιαιτερότητα κάνοντας παρέα με εμάς, τους αριστερούς εκείνης της εποχής, απομονωμένους και πάντοτε καυτηρίαζε ανοιχτά τις διώξεις μας”».


Η ζωή του βιβλίο

Η Χριστίνα Μουστακλή έχει μαζέψει δηλώσεις φίλων και συναγωνιστών του για το πρόσωπο και τη δράση του άνδρα της. «Θα ήθελα να γράψω ένα βιβλίο για τη ζωή και το μαρτύριο του Σπύρου Μουστακλή. Γιατί όσα έχουν γραφτεί για εκείνον, όσα έχουν ειπωθεί και όσα τον χαρακτήριζαν θέλουν πολλές σελίδες αφήγησης».

- Δικαιώθηκαν ο αγώνας και η θυσία του Σπύρου Μουστακλή;
Σκύβει το κεφάλι και τα μάτια βουρκώνουν και πάλι. «Εμείς κάναμε το χρέος μας» μου λέει. «Ετσι έπρεπε να κάνουμε. Η δικτατορία και ό,τι ζήσαμε ήταν ολοκαύτωμα. Οσοι λένε ότι “μια χούντα μάς χρειάζεται” δεν έχουν ζήσει την κτηνωδία των ανθρώπων που έφεραν τη δικτατορία στην Ελλάδα. Οι οποίοι αμετανόητοι και σκληροί ώς απάνθρωποι, ούτε τότε, ούτε τώρα, ύστερα από 43 ολόκληρα χρόνια ζήτησαν ποτέ τους μια συγγνώμη... Οταν το 1973 ο Σπύρος Μουστακλής βρέθηκε στα χέρια των γιατρών του 401 “ένα κομμάτι συκώτι”, όπως τον χαρακτήρισε η κυρία Πολίτη που τον παρέλαβε, κανείς δεν τίμησε τον όρκο του στον Ιπποκράτη. Εκαναν ό,τι ήθελαν σε έναν άνθρωπο που είχε χάσει τα πάντα. Δεν ειδοποίησαν ποτέ κανέναν συγγενή του για την κατάστασή του και σαράντα επτά ολόκ� �ηρες μέρες έκρυβαν έναν ζωντανό νεκρό, συνωμοτώντας με τους δικτάτορες και καλύπτοντας του δήμιους των ΕΑΤ-ΕΣΑ. Ούτε και εκείνοι ζήτησαν μια συγγνώμη όλα αυτά τα χρόνια. Εγώ προσπάθησα να περισώσω ό,τι είχε απομείνει από τον άνδρα μου και να σταθώ δίπλα στην κόρη μας, τη Ναταλί, που ήταν τότε μόλις δεκαέξι μηνών. Προσπάθησα όλα αυτά τα χρόνια να υπερασπιστώ τον αγώνα και τη θυσία του και δεν σας κρύβω ότι ο ίδιος πόνος που βίωνα τότε, ίδιος και απαράλλαχτος σφίγγει την καρδιά μου. Η κόρη μου έλεγε: “Μαμά, γιατί δεν χαμογελάς; Οπως η θεία;” Ηταν μικρό παιδί και βίωνε αυτή την τραγική κατάσταση. Καθώς μεγάλωσε ένιωθε περήφανη για τον πατέρα της, αλλά δεν έπαυε να έχει ζήσει μέσα στη θλίψη τα παιδικά της χρόνια».

- Τους έχετε συγχωρέσει ποτέ αυτούς που σας έκαναν ένα τέτοιο κακό;
Εκείνοι δεν ζήτησαν ποτέ συγγνώμη. Ισως να μην ήθελαν να τους συγχωρεθεί τίποτε, γιατί ήταν πιστοί σε αυτό που έκαναν. Το θεωρούσαν καθήκον τους. Ηταν υπερασπιστές της δικτατορίας. Οταν πρωτοείδα τον Σπύρο μετά τα βασανιστήρια, στο 401, βρέθηκε με το όνομα Μιχαηλίδης, μου είπαν ότι είχε βρεθεί έπειτα από τροχαίο κοντά στον Ιππό� �ρομο. Φυσικά δεν τους πίστεψα. Το σοκ ήταν πολύ μεγάλο. Ομως έμεινα πιστή στα πιστεύω μου και υπερασπίστηκα όσο μπορούσα τον άνδρα μου. Πάλεψα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια του συζύγου μου, αλλά και των άλλων ανθρώπων. Με όλα αυτά που βλέπω να συμβαίνουν γύρω μου δεν σας κρύβω ότι προβληματίζομαι, πικραίνομαι, πονάω. Ο πόνος μου συνεχίζεται...

- Αξίζει να κοιτάμε το παρελθόν κυρία Μουστακλή;
Λένε πως για να ατενίσουμε το μέλλον πρέπει να στηριχθούμε στους ώμους των προγόνων μας. Αρα πρέπει να δούμε τις πράξεις τους. Υπάρχουν οι γραπτοί και οι άγραφοι νόμοι. Θα μπορούσαν αν ήθελαν να βρουν κάποιο τρόπο να ζητήσουν συγγνώμη.

- Οσο ζούσε ο Σπύρος Μουστακλής ήταν για όλους αυτούς τους αίτιους και τους υπαίτιους ένα «καρφί». Περίμεναν τον θάνατό του; Αλλωστε ο Σπύρος μιλούσε με τη σιωπή του, έτσι δεν είναι;
Ο Σπύρος με κινήσεις και κάποιες ασυντόνιστες λέξεις μπορούσε να περιγράψει τι είχε υποστεί. Μάλιστα, ο χαράκτης Τάσσος φιλοτέχνησε το πορτρέτο του με στολή και οπλισμό στρατιώτη με φωτοστέφανο χωρίς να τον έχει δει ποτέ, μόνο και μόνο απ’ όσα διάβαζε και άκουγε. Ο Σπύρος Μουστακλής πρέπει � �α σας πω ότι πίστευε και αγαπούσε πολύ τους νέους και ήλπιζε σε αυτούς, περίμενε πολλά από αυτούς. Ηταν ένας δημοκράτης αξιωματικός που πάσχιζε για την ελευθερία, για τον άνθρωπο. Κατά την περίοδο της δικτατορίας υπήρξαν και άλλοι που ταλαιπωρήθηκαν, που υπέστησαν βασανιστήρια. Ο αείμνηστος Λεντάκης, ο Μίκης Θεοδωράκης που με τα τραγούδια του κρατά νωπές τις μνήμες από τα βασανιστήρια στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και άλλοι συνάδελφοι του Σπύρου, όπως ο Μήνης, ο Παπάς, ο Βαρδάνης... Ο Σπύρος ήταν το τραγικότερο θύμα αυτής της θηριωδίας. Αυτό που συνέβη στον Σπύρο ήταν προμελετημένο. Εγινε τόσο γρήγορα και είχαν τελειώσει μαζί του σχεδόν από την πρώτη στιγμή. Εξι και επτά άνθρωποι χτυπούσαν λυσσαλέα το κορμί του μπροστά στα μάτια των διοικητών Χατζηζήση και Σπανού.

- Ελπίσατε ποτέ σε ένα θαύμα;
Θα μπορούσαμε να είχαμε αποτελέσματα αν τον βρίσκαμε νωρίτερα, από τις πρώτες ώρες που συνέβη το περιστατικό. Ομως μετά από τρεις και τέσσερις μήνες που προσπαθήσαμε δεν μπορέσαμε να κάνουμε κάτι. Πήγαμε παντού, αλλά η απάντηση ήταν ίδια: «Η βλάβη ήταν πολύ μεγάλη». «Η λύπη είναι εκείνου που του λείπει», όπως έλεγε και ο παππού ς μου, και είχε απόλυτο δίκιο. Τα μνημόσυνα δεν φέρνουν πίσω τους αγαπημένους μας και ούτε αποκαθιστούν την ψυχική οδύνη μας. Εμείς δεν περιμένουμε τίποτε από κανέναν. Πολλοί μου λένε ότι όλο πίσω βλέπω. Αλλά εγώ έχω σταματήσει σε εκείνη την εποχή και δεν βλέπω κάποια χαραμάδα από φως για να προχωρήσω μπροστά.


«Ηταν ένας δημοκρατικός αξιωματικός»

Ο Μιχάλης Βαρδάνης, αντιστράτηγος ε.α. που βασανίστηκε επίσης από το ΕΑΤ-ΕΣΑ γράφει για τον Σπύρο Μουστακλή: «Τον πρωτοσυνάντησα στην Κύπρο, Ιούνιο του 1965, σε στρατόπεδο της Αμμοχώστου, ταγματάρχης διοικητής τάγματος και εγώ υπίλαρχος. Είχε προηγηθεί η φήμη του ως κεντρώου, δημοκρατικού αξιωματικού με πολεμικές περγαμηνές στον ΕΔΕΣ, στον εμφύλιο, στην Κορέα. Για την τρίτη περίπτωση (Κορέα) αισθανόταν άβολα, το δικαιολογούσε όμως. Οτι συμμετείχε στο εκστρατευτικό σώμα, γιατί είχε συγκροτηθεί επί ημερών κυβέρνησης Πλαστήρα και το παραλλήλιζε με το αντίστοιχο του 1919 στην Ουκρανία που απαρτίστηκε από βενιζελικούς αξιωματικούς. Ημασταν εθελοντές στην Κύπρο από το 1964, αλλά ο Ιούνιος του ’65 μύριζε κινδύνους ανωμαλίας. Ο παλιός αντάρτης οσφραινόταν περισσότερο τον κίνδυνο που ερχόταν. Τον είδα ανήσυχο με τις αθρόες αφίξεις αξιωματικών γνωστών για τις ακροδεξιές τοποθετήσεις τους και προσκείμενων στις τότε βασιλικές ίντριγκες. Δεν έκαναν τίποτε άλλο, παρά να παρακολουθούν τους δημοκρατικούς αξιωματικούς και να ετοιμάζουν λίστες υπογραφών».


Ενας σύγχρονος ήρωας

Ο Σπύρος Μουστακλής ήταν αξιωματικός του Στρατού με σημαντική αντιδικτατορική δράση. Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1926 και σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Ελαβε μέρος στον εμφύλιο πόλεμο και συμμετείχε στο Κίνημα του Ναυτικού. Συνεργάστηκε με τους αξιωματικούς του Ναυτικού ως ταγματάρχης και ήταν από τους λίγους αξιωματικούς του Στρατού που πήραν μέρος. Το σχέδιό τους προέβλεπε τον αποκλεισμό του Πειραιά και άλλων μεγάλων λιμανιών και την κατάληψη της Σύρου, που θα ήταν το ορμητήριό τους. Στο νησί υπήρχε η Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του Στρατού, την οποία αφού καταλάμβαναν, θα τον τοποθετούσαν ως διοικητή και θα σχημάτιζαν εκεί «εθνική κυβέρνηση». Το Κίνημα του Ναυτικού προδόθηκε πριν από την εκδήλωσή του, με αποτέλεσμα μεταξύ των αξιωματικών να συλληφθεί και ο ίδιος (22 Μαΐου 1973). Κρατήθηκε στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ για σαράντα επτά ημέρες όπου βασανίστηκε άγρια. Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων ένα βίαιο χτύπημα στην καρωτίδα προκάλεσε εγκεφαλικό, με αποτέλεσμα να διακομιστεί στο ΚΑΤ. Εκεί παρέμεινε δύο χρόνια. Το εγκεφαλικό του προκάλεσε ολική παραλυσία. Η τραγική κατάληξη του Μουστακλ ή, αλλά και η ηρωική του στάση παραμένουν ακόμη σύμβολα αντιδικτατορικής δράσης. Πέθανε στις 27 Απριλίου 1986 και κηδεύτηκε στο Μεσολόγγι με τιμές ήρωα.


ΣΟΦΙΑ ΔΙΓΕΝΗ
Φωτ.: ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΝΤΩΝΑΤΟΣ

δείτε περισσότερα


www.espressonews.gr

© 2007, Espresso- ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΤΥΠΟΣ ΑΕ.

Ο ΝΙΚΟΣ ΛΥΓΕΡΟΣ ΜΙΛΑ ΣΤΗΝ ΣΟΦΙΑ ΔΙΓΕΝΗ

http://www.lygeros.org/Interviews/EspressoCh_20100501.jpg


ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: ΝΙΚΟΣ ΛΥΓΕΡΟΣ: Ο επιστήμονας των πάντων

Ένας σύγχρονος Da Vinci ή ένας άλλος Δημόκριτος;
Από τη Σοφία Διγενή

Είναι νέος ωραίος και ...έξυπνος. Ένας άνδρας 1,87, πολύ μοντέρνος, ιδιαίτερα εντυπωσιακός για τις αρμονικές αναλογίες του, θα μπορούσε να είναι "Mr. Έλληνας" αλλά είναι "Mr. ευφυΐα". Σήμερα είναι 42 χρονών και εξακολουθεί να είναι μόνος. Δηλώνει ότι περιμένει να τον βρει η γυναίκα και ότι για εκείνον θα είναι "το συμπληρωματικό στοιχείο που μετατρέπει τα δεσμά σε δεσμό".
Ο Δρ. Νίκος Λυγερός είναι ο Έλληνας με τον υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης (189 στην κλίμακα Standford - Binet). Γεννήθηκε στο Βόλο αλλά σε μικρή ηλικία μετακόμισε με την οικογένειά του στη Γαλλία. Είναι ένας από τους 50 εξυπνότερους ανθρώπους στον κόσμο και παρότι διαθέτει ένα "βαρύ" βιογραφικό, παλεύει καθημερινά με σεμνότητα και αλτρουισμό για το μοναδικό του ενδιαφέρον, (όπως ο ίδιος ομολογεί), τον άνθρωπο.
Στρατηγικός σύμβουλος στην Κύπρο

Υπήρξε στρατηγικός σύμβουλος στην Κύπρο στο πλευρό του αειμνήστου Τάσσου Παπαδόπουλου. Έχει στο μυαλό του όπως λέει την Κύπρο και όταν τον ρωτάμε γιατί αυτός απαντά- δείχνοντας μια αυστηρότητα- ότι είναι ένα μεγάλο θέμα και δεν θέλει να το ανακατεύει με όλα.
Επιμένει σε όλες τις συνεντεύξεις του ότι το Κυπριακό θα λυθεί: "...δεν ασχολούμαι με προβλήματα που δεν λύνονται, δεν έχω τον χρόνο."
Ήταν αυτός που διάβασε το σχέδιο Ανάν των 10.000 σελίδων όπου εντόπισε επ΄ ακριβώς τις αντιφάσεις και συνέταξε μια έκθεση μονοψήφιων σελίδων καταγράφοντας αυτές τις αντιφάσεις, την οποία παρέδωσε στον αείμνηστο πρόεδρο της Κύπρου κ. Παπαδόπουλο απ' όπου φαινόταν ότι θα ερχόταν η απόρριψή του.

Αλτρουιστής και πολυεπιστήμων

Διδάσκει στην σχολή εθνικής Άμυνας στρατηγική νοημοσύνη, καταστολή τρομοκρατίας. Έχει την δραστηριότητά του στο πανεπιστήμιο της Λυών, όπου η ανακάλυψή του το 1996 είναι η μοναδική που καταγράφεται ως "ρεκόρ στην θεωρία των αριθμών" και την κρατά από τότε μέχρι σήμερα χωρίς να καταρριφθεί από άλλον επιστήμονα. Δικά του δεκάδες βιβλία, θεατρικά έργα, ειδικές μελέτες γλωσσολογίας και άλλων επιστημών.
Ίδρυσε το Ίδρυμα Αλτρουϊσμός στην Κύπρο, που προωθεί τις μαζικές προσφυγές κατά της Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Έχει ιδρύσει την οργάνωση The Pi Society στην οποία για να εγγραφεί κάποιος πρέπει να έχει IQ 176 και πάνω, βαθμός νοημοσύνης που σύμφωνα με στατιστικές αντιστοιχεί σ' έναν άνθρωπο στο εκατομμύριο.
Ο εξυπνότερος άνθρωπος στον κόσμο είναι απέναντί σας και απαντά στα ερωτήματα μου σαν να μιλά σε έναν καθρέπτη τόσο απλά και τόσο αφοπλιστικά.
Το μικρό παιδί από το Βόλο που έμαθε από τον παππού του που διατηρούσε καφενείο, μαθηματικά, μου λέει ότι δεν μετρούσε ποτέ τα αστέρια όταν ήταν παιδί αλλά: "εξέταζα ήδη αν υπάρχουν σχήματα και μετά, με την αστρονομία, κατάλαβα ότι ήταν νοητικά, διότι η σφαίρα που κοιτάζουμε είναι η προβολή που βλέπουμε από τον χωροχρόνο. Η εξέλιξη της εξερεύνησης του χώρου μού έδειξε και το βάθος του χρόνου αλλά και την ουσία της σκέψης του Galileo Galilei, όσον αφορά στη γλώσσα του σύμπαντος, δηλαδή στα μαθηματικά. Είναι τα θετικά της απόστασης, όπως λέω στους φίλους μου. Η απόσταση αναγκάζει τη σκέψη κι αυτή παράγει την ύπαρξη, όπως γράφει ο Descartes. Και για το δεύτερο σκέλος της ερώτησης σας, οι άνθρωποι χωρίς όνειρα, δηλαδή οι δάσκαλοι έχουν μόνο οράματα."
Σκάκι για έναν «γέρο» δύο ετών
- Έχετε πει ότι "γεννηθήκατε γέρος", αυτό είναι κάτι που τρομάζει. Δεν παίξατε ποτέ σαν παιδί, κύριε καθηγητά;
"Αν σας τρομάζει η γέννησή μου μπορώ να σας καθησυχάσω με τον θάνατό μου. Αν είναι η ηλικία μου, τότε φανταστείτε ότι δεν αλλάζει. Και βέβαια έπαιζα σαν παιδί, αλλά όχι ως παιδί, ακριβώς όπως δείχνω μία σκηνή θεάτρου σε ηθοποιούς. Βλέπουν ότι παίζω σαν ηθοποιός, αλλά όχι ως ηθοποιός, αφού γνωρίζουν τον σκηνοθέτη. Κι αν σκεφτείτε ότι ανεβάζω και έργα μου, μπορείτε να φανταστείτε πόσο λίγο παίζω."

Ο Νίκος Λυγερός παίζει από δύο ετών σκάκι. Αλλά δεν το βλέπει σαν κάτι "πολύ" για ένα παιδί: "Αν αναλύσετε βαθύτερα το σκάκι, θα αντιληφθείτε πόσο περισσότερο τακτικό παίγνιο είναι, παρά στρατηγικό. Κι αν δεν έχετε τη δυνατότητα να το εξετάσετε άμεσα, τότε μπορείτε να το μελετήσετε έμμεσα μέσω των υπολογιστών. Επιπλέον, τι είναι το πολύ για ένα γέρο, δύο ετών; Η αλλαγή των συστημάτων αναφορών αλλάζει και το βλέμμα τού παρατηρητή, ειδικά μπροστά στον καθρέφτη της γνώσης."
Όσον αφορά την οικογένειά του και την στήριξη που βρήκε από αυτή στην πορεία απαντά: "Η πορεία δεν έχει στηρίγματα, μόνο εμπόδια. Ο Nietzsche το έθεσε σωστά: ό,τι δεν σε σκοτώνει, σε δυναμώνει. Φαντάζομαι πως είχα ένα ευρύ πλαίσιο να δυναμώσω μέσω της κοινωνίας, πριν ανακαλύψω τη νοόσφαιρα της ανθρωπότητας."

Είμαστε εγκλωβισμένο μέλλον
- Τα χρόνια που πέρασαν πόσο γέμισαν το παρόν σας;
"Τα χρόνια δεν γεμίζουν το παρόν. Είμαστε εγκλωβισμένο μέλλον μέσα στο παρελθόν και δημιουργούμε μνήμη μέλλοντος. Το παρόν είναι το πεδίο δράσης της κοινωνίας, γι' αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να γεμίσει με κενό. Ενώ οι άνθρωποι χρειάζονται την κενότητα για να παράγουν το απαραίτητο έργο τους."

- Πόσο "πλούσιο" σας έκαναν οι γνώσεις; Πού και πώς τις αναζητήσατε;
"Ξέρετε είμαι του Σωκράτη… Μ' αγγίζουν οι μετα-γνώσεις, εφόσον έχω επεξεργαστεί πληροφορίες, για να ανακαλύψω γνώσεις. Μέσω των μαθηματικών και της φιλοσοφίας δεν ψάχνω πλούτη παρά μόνο σπάνιες ιδέες, διότι κι εμείς διαβάσαμε τον Πλούτο τού Αριστοφάνη."
- Αφιερώσατε πολλές ώρες στη μελέτη;
"Δεν αφιερώνω ώρες στη μελέτη. Η μελέτη είναι η σκέψη μου και η σκέψη μου η ζωή μου. Δεν ξέρω και να κάνω τίποτα άλλο παρά να σκέφτομαι."

- Αισθάνεστε διαφορετικός από τους άλλους ανθρώπους;
"Για τα άτομα είμαι άνθρωπος, για τους ανθρώπους είμαι τέρας, για τους φοιτητές είμαι καθηγητής, δηλαδή τίποτα, για τους μαθητές είμαι δάσκαλος, δηλαδή τα πάντα. Μοιάζουμε με όλους, απλώς δεν μας μοιάζουν. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό των χαμαιλεόντων."

- Ζωγραφίζετε και γράφετε ποίηση. Πόσο αρμονικά συνυπάρχουν στη ζωή σας όλα αυτά;
"Αν συνειδητοποιήσετε ότι η ζωγραφική είναι η τέχνη των χρωμάτων, η ποίηση η τέχνη των λέξεων, τα μαθηματικά η τέχνη της επιστήμης κι η στρατηγική η τέχνη του πολέμου, δεν νομίζω να βρείτε πρόβλημα στην εξήγηση της αρμονικής συνύπαρξης στη ζωή μου. Απλώς μην εξετάζετε συνεχώς τη διαφορά των δακτύλων. Παρακολουθήστε το έργο του χεριού. Και το απλό έχει πολυπλοκότητα, εξαρτάται από το επίπεδο ανάλυσης, αλλά μην ξεχνάτε τη σύνθεση, διότι αυτό είμαστε."

- Τι είναι εκείνο που σας ενθουσιάζει. Ασχολείστε με τον αθλητισμό έχετε κάποιο χόμπυ;
"Η ύπαρξη της ανθρωπότητας μέσα στο σύμπαν, η νοημοσύνη ως μέλλον της ανθρωπότητας, η σκέψη ως κομμάτια του χρόνου, η δημιουργία ως δεσμά του χρόνου.
Το χόμπυ είναι για την κοινωνία, όπου τα πάθη και οι θυσίες δεν έχουν νόημα. Έκανα αρκετά αθλήματα ειδικά του στίβου για τις αντοχές, basket και volley για την ομαδικότητα• όσο για το ποδόσφαιρο, τερματοφύλακας. Το κοντραπούντο είναι ένα σημαντικό νοητικό σχήμα για μας. Το σπάνιο ζει μέσα στο κοινό ακόμα κι αν δεν έχει κοινό."
- Τι σημαίνει για σας 189 IQ;
"Μια τιμή χωρίς εκπτώσεις, την τιμή του ανθρώπινου πνεύματος και την προβολή στην ψυχομετρική."

Μοιρασιά της μοναξιάς η φιλία

- Η ζωή κυλά στη μοναξιά; Έχετε φίλους;
"Αυτός που δε βλέπει τη μοναδικότητα κοιτάζει μόνο τη μοναξιά. Η σπανιότητα δεν παράγει θλίψη, αλλά έργο. Μην κοιτάζετε μόνο τις παρέες στο παρόν. Εξετάστε το πλήθος των σχέσεων που υπάρχουν μεταξύ ανθρώπων και δασκάλων μέσω των βιβλίων. Μέσω του χρόνου και της ανθρωπότητας έχουμε νόημα, όχι μέσα στο πλαίσιο της κοινωνίας και της μόδας. Όλοι είμαστε μόνοι, απλώς μερικοί το ξέρουν και λίγοι είναι μαζί. Η φιλία δεν είναι παρά η μοιρασιά της μοναξιάς."

- Φθάσατε τα σαράντα, σκέφτεστε καθόλου το γάμο; Μήπως τον φοβάστε; Πως θέλετε τη γυναίκα που θα παντρευτείτε;
"Σημασία δεν έχει αν θέλω γυναίκα, αλλά να με θέλει. Σημασία δεν έχει να την ψάξεις, αλλά να σε βρει. Είναι το συμπληρωματικό στοιχείο που μετατρέπει τα δεσμά σε δεσμό. Το γράφω πιο αναλυτικά στο ορατόριο "Προμηθέας και Αθηνά"."

- Μιλάτε συχνά για τις ανθρώπινες αξίες. Που βαδίζει λοιπόν η ανθρωπότητα κύριε Λυγερέ όταν παντού στον κόσμο αυτές οι αξίες καταπατούνται;
"Η καταπάτηση των αξιών δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Η κοινωνία υπάρχει μέσω των αρχών, η ανθρωπότητα μέσω των αξιών. Οι αρχές λειτουργούν μέσα στον χώρο, οι αξίες μέσα στον χρόνο. Γι' αυτόν τον λόγο παλεύουν εναντίον των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. Είναι θέμα ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Διότι είναι το έργο που παράγει το ον. Και τα μαθηματικά επιτρέπουν όχι μόνο την κωδικοποίηση της σκέψης, αλλά και τη δημιουργία μνήμης μέσα σε ένα πλαίσιο λήθης. Το μέλλον της ανθρωπότητας δεν είναι θερμοδυναμικό. Εκτός ισορροπίας, η δημιουργικότητα του χάους παράγει μέλλον."

"

Οι γάιδαροι της αντίστασης» έχουν περισσότερο μυαλό
Ένα άρθρο του κ. Λυγερού σχετικά με τους εναπομείναντες συμπαθέστατους γαιδάρους στη χερσόνησο της Καρπασίας προκάλεσε πρόσφατα δυσμενή σχόλια. Έχει τίτλο «Οι γάιδαροι της αντίστασης» και μεταξύ άλλων αναφέρει: «Εκεί στην άκρη της γης όπου υπάρχουν μόνο ερείπια παλαιοχριστιανικών εκκλησιών, ζουν ελεύθερα κοπάδια από γαϊδάρους που αντιστέκονται με την ύπαρξή τους στο κατοχικό καθεστώς. Τους είχαν αφήσει οι δικοί μας μετά την βίαιη εισβολή του 1974 και από τότε έχουν κατακτήσει όλη την περιοχή. Δεν λογαριάζουν τα λευκά συρματοπλέγματα των κατακτητών και παραβιάζουν κάθε ψευδο-ιδιοκτησία.... Οι ελεύθεροι γάιδαροι της Καρπασίας απέδειξαν με την ύπαρξή τους ότι η ζωή δεν το βάζει κάτω. Τότε γιατί εμείς να το βάλουμε κάτω. Τριάντα χρόνια είναι πολλά βέβαια μα είναι πολλά και για το μέλλον....»
Άρθρο λοιπόν του Μακάριου Δρουσιώτη στην εφημερίδα «Πολίτης» με τίτλο «Ένας γάιδαρος με υψηλό IQ» καυτηριάζει την άποψη του κ. Λυγερού σχετικά με τις προσφυγές των Ελληνοκυπρίων για τις οποίες αναφέρει:«δημιούργησε το ίδρυμα «Αλτρουϊσμός στην Κύπρο», το οποίο ανέλαβε να συντονίσει το μεγάλο δικαστικό αγώνα. Παροτρύνοντας τους πρόσφυγες, τους εγκλωβισμένους και τους συγγενείς των αγνοουμένων να του δώσουν 250 λίρες έκαστος, ενώ το ίδρυμα θα έβαζε τις άλλες 250 από εισφορές δωρητών για την καταχώρηση ατομικών προσφυγών. ...Το τέλος αυτής της ιστορίας το είδαμε πριν μερικές μέρες. Η μαζικοποίηση των ατομικών προσφυγών και η εμφανής προσπάθεια επίλυσης ενός πολιτικού προβλήματος στα δικαστήρια, οδήγησε στη μαζική απόρριψή τους.... Αν και ο εξυπνότερος Έλληνας, ο Ν. Λυγερός δεν πρόβλεψε το πιο απλό: το σχέδιο του στηριζόταν σε πάρα πολλά «αν» για να έχει πιθανότητες επιτυχίας. Πάντως, ούτε και τώρα φαίνεται να κατάλαβε τι έγινε. Σε αντίθεση με όλους τους υπόλοιπους, ειδήμονες και μη, ο Νίκος Λυγερός υποστηρίζει σε πρόσφατο άρθρο του ότι η τελευταία απόφαση του ΕΔΑΔ αποτελεί σταθμό για το Κυπριακό, επειδή με αυτήν η Τουρκία αναγνώρισε επιτέλους την Κύπρο!» Και λίγο πιο κάτω ο κ. Δρουσιώτης σχολιάζει: «Λοιπόν, μόνο ένας «γάρος» με προσόντα και με IQ 189 θα μπορούσε να εκλάβει το ένστικτο της επιβίωσης ενός τετράποδου σαν οργανωμένη και συνειδητή αντίσταση στην ξένη κατοχή και να το προτείνει σαν παράδειγμα προς μίμηση στο ανθρώπινο είδος.»
Μάλλον ο κ. Δρουσιώτης δεν διάβασε ποτέ του Αίσωπο, θα πούμε εμείς. Γιατί αν έστω και μία φορά είχε διαβάσει ένα μύθο του Αισώπου θα καταλάβαινε το ύφος και το λόγο αυτής της γραφής του καθηγητή Λυγερού.

Ο ΝΙΚΟΣ ΛΥΓΕΡΟΣ ΜΙΛΑ ΣΤΗΝ ΣΟΦΙΑ ΔΙΓΕΝΗ

http://www.lygeros.org/Interviews/EspressoCh_20100501.jpg